blog

Berimsel Ontoloji Atölyesi

26-27 Ekim 2019 tarihlerinde İstanbul Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde (BUYAMER) düzenlenen Berimsel Ontoloji Atölyesine katılım sağladık. Doç. Dr. Aziz Zambak’ın aydınlatıcı konuşmaları ve Dilek Yargan’ın anlatımıyla ontoloji kurmanın temelleri konusunda bilgi sahibi olduk ve deneyimleme fırsatı bulduk.

Blokzincir Çalıştayı Tamamlandı!

Bu yıl 2.si düzenlenen Ulusal Blokzincir Çalıştayı, 25-26 Eylül 2019 tarihlerinde İstanbul Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı’nda gerçekleştirildi. Heyecan ve merakla beklediğim ve katıldığım etkinlik, şimdiye kadar katıldığım en faydalı etkinliklerden biriydi. Çok sayıda konuşmacı ve eğitimler bulunan etkinlikte TÜBİTAK Başkanı Sayın Prof. Dr. Hasan Mandal ve birçok önemli isim bulunuyordu. Bu da etkinliğin ne kadar ciddiye alındığı ve destek olunduğu konusunda güzel bir göstergeydi.

Uzun süredir ilgi duyduğum ancak çok yeni olması, kısıtlı kaynak ve belirsizlikler sebebiyle “içinde yüzmeye” başlayamadığım bir konuydu blokzincir. Bu etkinliğin, benim ve benzer durumda olanların ilk kulaçları atmasına olanak sağladığı mutlak bir gerçek. O yüzden böyle yeni bir konuda bu büyüklükte bir etkinlik gerçekleştirildiği için naçizane teşekkür ve takdirlerimi sunarım.

Blokzincir (Blockchain) Nedir?

Peki nedir blokzincir? Minimum teknik bilgiyle söyleyebileceğim blokzincirin bir veri kayıt sistemi olduğu. Bir nevi veri tabanı. Peki nedir bu popülerliğin sebebi? Blokzincirin sahip olduğu 2 özellik, bu teknolojinin çığır açıcı olarak nitelendirilmesini sağlıyor.

1. Değiştirilemez

Blokzincirin bir veri kayıt sistemi olduğunu söyledim. Önemli özelliklerinden birincisi, bu sisteme giren bir kaydın ASLA güncellenememesi ya da silinememesi! Böylece bu sisteme eklenen bir kayıt, sistem var oldukça yerini koruyacak ve erişilebilir olacaktır.

2. Dağıtık

Eğer bir sistemin sunucuları bizim elimizdeyse sistemi nasıl kurgularsak kurgulayalım, istediğimiz güncellemeyi yapabiliriz değil mi? Mesela kurduğumuz bir web sitesinde kullanıcıların bir kaydı değiştirememesini ve silememesini sağladık diyelim. Ama sunucuya doğrudan erişip o kaydın silinmesini sağlamak bizim (yöneticinin) elinde. Ama blokzincirde bu böyle değil. Sistem belirli sunucularda, belirli yöneticiler tarafından idare edilmiyor. Bunun yerine binlerce uçnokta (node) mevcut ve bunların oluşturduğu fikir birliği (consensus) ile karar alınıyor. Dolayısıyla doğrudan erişip güncelleme yapılabilecek bir sunucu yok! İşte bu yüzden blokzincir yöneticisiz, dolayısıyla tam güvenli bir sistem!

Blokzincirin Geleceği

Emekleme aşamasına yeni geçtiği aşikar bir teknolojiden bahsediyoruz. Onlarca farklı algoritma ortaya çıkmış durumda bile. Farklı blokzincir teknolojilerine erişilebilir durumda ve hepsinin avantajları olduğu gibi dezavantajları da var. Ancak emeklemeden koşmak mümkün değil tabi ki. Eminim ki bir süre sonra mevcut algoritmaların kombinasyonları ile çok daha becerikli blokzincir teknolojileri görecek ve gerçek hayatta da sıkça kullanacağız.

Bir akademisyen olarak konuyu akademik açıdan ele aldığımı, alana elimden gelen katkıyı sağlayacağımı belirtmek isterim.

Seneye gerçekleşecek etkinliği merakla bekliyorum.

Dr. Emre Akadal

 

Programcının Yeni İş Bulma Yöntemi

Diplomaya bakmak istihdam sürecinin en önemli ayrıntısıydı, eskiden. Diplomaya bakmanın artık neden yetersiz kaldığıyla ilgili onlarca sebep sayılabilir ve tartışılabilir ama şu net ki artık işe alım sürecinde diploma değil yetkinlik en önemlisi. Sorulanlar artık; portfolyonuz, referanslarınız, önceki işleriniz v.s. İşveren burada haksız da sayılmaz tabi. Elinde bir proje var ve bir tarihe kadar tamamlanması gerekiyor. Alacağı eleman MIT mezunu olsa neye yarar projeyi bitirmeye katkısı olmayacaksa? Tüm bunlar sonucunda “en iyi üniversiteden mezun”un değil “kendini en çok geliştiren”in değerli olduğu bir zaman diliminde olmak kaçınılmaz oluyor.

Güzel bir internet hizmet keşfettim geçenlerde. Bu yazıda ondan bahsetmek aslında amacım. hackerrank.com adresi üzerinden hizmet veren bu site birkaç açıdan programcılara yardımcı oluyor. Öne çıkan özelliği iş / eleman bulma. Yeni bir profil açıyorsunuz. Problem çözme panelinden bir yol seçiyorsunuz. 3 seçenek var: Algoritmalar, Veri Yapıları ve Matematik. Birini seçtikten sonra size en kolaydan başlayarak problemler sunuyor. İstediğiniz dilde kod yazabilmenize olanak sağlayan bir web editörü ile, probleme yaklaşımınızı gösteriyorsunuz. Kodu geliştirme sürecinde problem için hazırlanmış tek bir “case” (özür dilerim) ile kodunuzu test edebiliyorsunuz. Problemi çözen kodu tamamladığınızı düşünüyorsanız işlemi tamamlıyorsunuz. Sistem çok sayıda “case” ile kodunuzu test ediyor ve başarılı olup olmadığınızı belirtiyor. Sonra sıradaki probleme geçebiliyorsunuz.

Bunu yaparken dünyadaki tüm programcılar arasında bir sıralama belirliyor ve size sıranızı bildiriyor. Yanlış hatırlamıyorsam 2 milyona yakın programcı kayıtlı. Aynı zamanda bir profiliniz oluşuyor ve bu profil işverenlerle paylaşılıyor. Böylece işveren, istediği programcıya iş teklifi sunabiliyor. Harika değil mi? Zaten keyif aldığınız bir şeyi, programlamayı, problem çözmek için kullanıyorsunuz ve bu sizin için kalıcı bir mülakat haline geliyor.

İkinci faydası yeni bir programlama dili ya da beceri öğrenmek. Yine ana sayfada bunun için de yönlendirmeler mevcut. Bir dil ya da beceri seçerek verilen görevleri yerine getiriyorsunuz. Böylece hep savunulan “yaparak öğrenme” süreci de otomatik olarak gerçekleşiyor.

Saydığım hiçbir faydaya ihtiyacınız olmasa bile en sevdiğiniz dili kullanarak birkaç zor problem çözmek aşırı keyif verici. Yani hackerrank hiçbir şey olmasa bile çok güzel bir oyun bahçesi olabilir.

Keyifli programlamalar.

Dr. Emre Akadal

İlk İkinci Danışmanlık: Murat Tekbaş

Bugün akademisyenlik hayatım adına önemli bir günü geride bıraktım. Prof. Dr. Sevinç Gülseçen hocam, bir süre önce kendi danışmanlığındaki öğrencisi Murat Tekbaş için ikinci danışman olma fırsatını sunmuştu. Dersleri dinleyen taraftan anlatan tarafa geçtikten sonra, tezi yazan değil yazdıran tarafta olmak da bambaşka bir deneyim şansı yarattı elbette. Birkaç ay boyunca yaptığımız görüşmeler, tezin gidişatını belirlememiz, literatür üzerine tartışmalarımız ve çalışmamızın sonucu derken bir yüksek lisans tezi meydana gelmiş oldu.

Sevgili Murat Tekbaş, yaptığı özverili çalışmanın önemli noktalarını Prof. Dr. Sevinç Gülseçen, Prof. Dr. Birgül Kutlu Bayraktar ve Doç. Dr. Zümrüt Ecevit Satı’dan oluşan değerli juriye anlattı. Övgülerin ve eleştirilerin bolca yer aldığı yorumların neticesinde de çalışmasının başarılı olarak kabul edilmesi kararlaştırıldı.

Ayrıca yine bugün yüksek lisans tezini başarıyla savunan Prof. Dr. Sevinç Gülseçen hocamın danışmanlığındaki Fatma Kurtulmuş Kosif’i ve yine ilk kez ikinci danışmanlık deneyimi yaşayan değerli dostum, çalışma arkadaşım Dr. Serra Çelik’i de kutlarım.

Sırada patent ve yayın girişimleri ile bu çalışmaları taçlandırma adımları mevcut. Nicelerine diyelim.

Dr. Emre Akadal

$n++;

Hayat vazgeçmeye zorlasa da ben blog yazma hedefimi hiç kaybetmeyeceğim galiba. İşin kötü tarafı dönem artık yazı döneminden çıkıp görsel ve sesli medya ortamları üzerine yoğunlaşmaya başladı. Ama olsun, belki bu başka bir fırsattır.

Bu seferki blogun amacı biraz farklı. Gerçekleştirebildiklerimle ilgili kısa bilgi metinler sunmayı hedefliyorum. Biraz haber sitesi tadında. Deneyeceğiz bakalım.

Emre.